حوزه هاي تحقق مدرسه سالممدرسه حکمت، شرايط مطلوبي را براي تعليم و تربيت دانش‌آموز، در عين توجه و مراقبت از ابعاد مختلف سلامت جسمي و روحي وي، فراهم مي‌آورد. در مدرسه حكمت، برنامه درسي و سازوكار آموزش به گونه‌اي سامان مي‌يابد كه جسم او از يك سو، و روح او از سوي ديگر، در شرايط مناسبي قرار داشته، و پديده سلامت در مورد او تحقق بهتري را پيدا نمايد. ضمن اينكه آموزش و فرهنگ سازي سلامت، براي تحقق خودآگاه و ناخودآگاه رفتارهاي مناسب خود دانش‌آموز، يكي از ضرورياتي است كه سلامت جسم و روح او را تمهيد مي‌كند. |
سلامت جسم در مدرسه سالمسلامت جسمي دانش‌آموز، به عنوان يك موضوع بسيار مهم، در برنامه درسي و فعاليتهاي مدرسه مورد توجه قرار دارد. سلامت جسم، از طريق سازوكارهاي مختلفي محقق مي‌شود. پاكيزگي يكي از اين سازوكارها است. پاكيزگي از طرقي نظير عادت به مسواك زدن، اختصاص حوله شخصي و محلي مستقل براي آويزان و خشك كردن آن، و پاكيزگي عمومي محيط، محقق مي‌شود. ارگونومي، سازوكار ديگري براي تحقق سلامت است. هم ميز و صندلي دانش‌آموز به شكلي طراحي شده است كه خصوصيات ارگونوميك داشته باشد، و هم با تمهيداتي نظير اختصاص قفسه مناسب و انجام تكاليف در مدرسه و عدم نياز به حمل روزانه كتابها و لوازم درسي بين منزل و مدرسه، وزن كيف مدرسه او كاهش چشمگيري يافته و فشار بر ستون فقرات او را كاهش مي‌دهد. |
| اقدامات ايمني در محيط مدرسه، فعاليتها، در كارگاه و در سرويس وسيله نقليه، از ديگر سازوكارهاي دستيابي به سلامت جسمي است. ورزش و فعاليتهاي مناسب ورزشي، در محيط مناسب از ديگر سازوكارها محسوب مي‌شود. همچنين تمهيداتي براي بهبود محيط زيست، از طرقي نظير تفكيك زباله‌ها در مدرسه، در نهايت منجر به سلامت جسم در دراز مدت و با دامنه اثر اجتماعي و محيطي مي‌گردد.
يكي از مهمترين سازوكارهاي سلامت جسم، تغذيه مناسب است. ظرف مناسب براي حمل نهار از منزل، نگهداري سرد آن در يخچال تا ظهر، و فضاي مناسب و ايمن براي گرم كردن آن در ظهر، و محيط مناسب براي صرف غذا با آرامش، از ابعاد اين سازوكار محسوب مي‌شود. همچنين بهبود ميان وعده‌هاي غذائي و سوق آن از مواد غذائي مضر به مواردي نظير نان و پنير، كره و عسل، ميوه، دوغ، شير و نظاير آن، از ابعاد ديگر اين سازوكارها محسوب مي‌شود. در وجه ديگر اين سازوكارها، مي‌توان به ايمني در مقابل آلودگي صوتي، از طريق حذف بلندگو از محيط مدرسه اشاره نمود. در مدرسه حكمت دانش‌آموزان كم توان و معلول نيز در كنار دانش‌آموزان ديگر، به صورت عادي تحصيل مي‌كنند. در اين مسير، امنيت و ايمني لازم براي آنها فراهم شده، و آنها در ضمن احساس امنيت، عادي بودن و توانمند بودن را، در عين شناخت مشكلات جسمي يا روحي خود، تجربه مي‌كنند. ضمن آنكه در مدرسه حكمت، سلامت جسمي دانش‌آموز دائما مورد نظارت و سنجش متخصصان قرار دارد، و اطلاعات آن در پرونده سلامتي دانش‌آموز ثبت مي‌شود. |
سلامت روح در مدرسه سالممدرسه حکمت، تلاش مي‌كند محيط امني را براي تحصيل دانش‌آموزان فراهم آورد. اولين چيزي كه يك دانش‌آموز براي يادگيري به آن نياز دارد، احساس امنيت است. در برنامه درسي و سازوكارهاي مدرسه، تلاش بر آن است تا از ايجاد تنشهاي زائد پرهيز شود. سازوكارهاي انضباطي معمول نظير زنگ، به صف شدن، برخوردهاي خشن كادر با دانش‌آموزان و نظاير آن، از مهمترين عوامل ايجاد تنش در دانش‌آموزان هستند؛ تنشي كه در تمام طول عمر او، حتي پس از دوران تحصيل، او و زندگي او خانواده و اطرافيانش را تحت تاثير نامطلوب قرار مي‌دهد. |
در مدرسه حكمت، اين ايجاد احساس امنيت و كاهش تنش از طرقي نظير:
تمهيد مي‌شود. ضمن آنكه تعامل مناسب بين خانواده‌ها و مدرسه، و حضور پر رنگ و جدي خانواده‌ها در محيط مدرسه و شركت در فعاليتها و برنامه‌هاي آموزشي، تفريحي و پرورشي، و نيز كشانده نشدن تنشهاي فرايند آموزشي به خانه و خانواده از عوامل بسيار موثر در كاهش تنش و ايجاد محيط رواني مطلوب در مدرسه است. دانش‌آموز هم در مدرسه حضور خانواده خود را به صورت پر رنگ احساس كرده، و پشتيباني رواني مطلوبي را از اين وجه دريافت مي‌كند. همچنين او در خانه نيز احساس آرامش مي‌كند، و مانند مدارس متداول، تكاليف به خانه كشانده نشده، و جنگ و دعوا و مقررات سختگيرانه، براي انجام تكاليف در خانه، محيط آرام خانه را به محيطي پر تنش براي تمام اعضاء آن تبديل نمي‌كند. بر خلاف اين رويكرد متداول، تلاش مدرسه حكمت بر آن است كه كارها يا همان تكاليف دانش‌آموزان حتي الامكان در مدرسه انجام شود، و اگر دانش‌آموز كارهاي خود را به خانه مي برد، به انتخاب، اختيار و مديريت خود اين كار صورت مي‌گيرد، و بخصوص از خانواده‌ها خواسته مي‌شود كه از پرس و جو و امر و نهي دانش‌آموز و ابلاغ برنامه براي او توسط خانواده خود داري شده، تا او خود مسئوليت مديريت انجام كارهايش را پذيرفته، و به انجام آن مقيد شود. و در سوي ديگر نيز، محيط مدرسه، با فضائي بهره مند از طبيعت، گياهان و باغچه زيبا، و استفاده از رنگهائي مناسب، محيطي شاداب را ايجاد مي‌كند؛ كه هر شخصي كه به آن وارد مي‌شود، بلافاصله تحت تاثير قرار گرفته، و آرامش محيط مدرسه را درك مي‌كند. چينش برنامه درسي و نوع فعاليتهاي پيش بيني شده در آن نيز، شرايط مناسبي براي حالات روحي و رواني دانش‌آموزان فراهم كرده، و دانش‌آموزان، به صورت آگاهانه يا ناخودآگاه، به سمت رفتارهاي آرام، صبورانه، با متانت، در عين شادابي، تحرك و جنب و جوش، سوق پيدا كرده، و از رفتارهاي وسواس گونه، خجولانه، ترسنده، تدافعي، تهاجمي، خشن و نظاير آن دور مي‌شوند. |
آموزش و فرهنگ سازي سلامتدر دو حوزه قبلي تحقق مدرسه سالم يعني سلامت جسم و سلامت روح، برنامه درسي، محيط عمومي مدرسه، و سازوكار مديريت آموزشي، بستري را فراهم مي‌كند، كه سلامت جسمي و روحي دانش‌آموز، با قرار گرفتن در اين بستر، خود به خود ارتقاء يافته، و حتي ممكن است او از اين تمهيدات و ارتقاء سلامتي آگاهي نداشته باشد. اما علاوه بر آن، در حوزه سوم از تحقق مدرسه سالم، آگاهي دانش‌آموز افزايش يافته، و تلاش مي‌شود رفتارهاي خودآگاهانه دانش‌آموز ارتقاء يابد. در اين حوزه از تحقق مدرسه سالم، تلاش مي‌شود تا از طريق آموزش و فرهنگ سازي سلامت، اطلاعات دانش‌آموز در مورد خود او و مسائل مرتبط با سلامتي او افزايش يافته، و او را در بروز رفتارهاي مطلوب سوق دهد. مبتني بر سيره نبوي صلي الله عليه و آله، و نيز آموخته‌هاي علم سلامت در حوزه علوم كلاسيك، رفتارهاي مناسب براي حفظ و دستيابي به سلامتي به دانش‌آموزان آموخته، و اين رفتارها در او به مثابه يك فرهنگ، نهادينه مي‌شود. از جمله اين اين رفتارها مي‌توان به عادات موثر در سلامت و بهداشت، نهادينه سازي رفتارهائي نظير مسواك زدن، گذراندن دروس آموزش مرتبط با سلامت (نظير آناتومي بدن، و خصوصيات جسم و روح انسان)، مشاهده فيلم‌هاي آموزشي در حوزه سلامت، آموزش كمكهاي اوليه، آموزش تغذيه، آموزش اصول عمومي سلامت و بهداشت عمومي، آموزشها و عادات و رفتارهاي مناسب با حفاظت محيط زيست، و فرهنگ سازي سبك زندگي سالم، از اين جمله محسوب مي‌شوند. دانش‌آموزان در مدرسه در مورد خود و سلامت خود چيزهاي زيادي ياد مي گيرد؛ و ياد مي‌گيرد كه چگونه از خود مراقبت كند؛ تا زندگي بهتري داشته باشد. |
ورزش در محيط مناسبدر مدرسه، ورزش به صورت منظم در برنامه روزانه و هفتگي فعاليت دانش‌آموزان قرار دارد. دانش در رشته ها و زمينه هاي مختلف ورزشي، در محيط و شرايط مناسب، ورزش مي‌كنند. ورزشهاي شنا، فوتبال، ژيمناستيك، كشتي، دوچرخه سواري، تنيس روي ميز، تيراندازي، و كوهنوردي، از جمله ورزشهائي هستند كه برخي به صورت منظم و دائمي، و برخي ديگر طبق روال پيش بيني شده، در برنامه فعاليتهاي دانش‌آموزان قرار دارد. |
